| |
DE BHRÍ go bhfuil achtaithe le fo-alt (1) d'alt 3 den Acht Téarmaí Dlíthiúla Gaeilge, 1945 (Uimh. 18 de 1945), go bhféadfaidh an tAire Dlí agus Cirt (dá ngairmtear " an tAire " anseo feasta), aon uair a mheasfaidh is ceart, a dhearbhú le hordú gurb é is iontamhail sa Ghaeilge d'aon téarma sonraithe ná pé focal nó focail is cuí leis agus a shonróidh san ordú :
|
| |
AGUS DE BHRÍ go bhfuil achtaithe (inter alia) le fo-alt (2) den alt sin 3 go gcuirfidh an tAire, sar a ndéanfar ordú den tsórt sin, dréacht de á ullmhú agus go n-iarrfaidh ar an gCoiste Comhairlitheach um Théarmaí Dlíthiúla Gaeilge (dá ngairmtear " an Coiste " anseo feasta) an dréacht a bhreithniú agus tuarascáil a thabhairt air :
|
| |
AGUS DE BHRÍ go ndearna an tAire dréacht a chur á ullmhú agus ur iarr sé ar an gCoiste an dréacht a bhreithniú agus tuarascáil a thabhairt air, agus go ndearna an Coiste amhlaidh :
|
| |
ANOIS, i bhfeidhmiú na gcumhacht a bheirtear dom le halt 3 den Acht Téarmaí Dlíthiúla Gaeilge, 1945 (Uimh: 18 de 1945), agus ar an tuarascáil a bhreithniú dhom, ordaímse, SEÁN MAC EOIN, Aire Dlí agus Cirt, leis seo mar leanas :
1. An tOrdú Téarmaí Dlíthiúla Gaeilge (Uimh. 2), 1948, is teideal don Ordú seo.
2. Dearbhaítear leis seo gurb é is iontamhail sa Ghaeilge d'aon téarma a luaitear i gcolún (1) den Sceideal a ghabhas leis seo (ach amháin téarma a bhfuil réiltín (*) os a chomhair agus a bhfuil feidhm dlí cheana ag a iontamhail sa Ghaeilge) ná an focal nó na focail a sonraítear os a choinne i gcolún (2) den Sceideal.
3. Tiocfaidh an tOrdú seo i ngníomh an lú de lá Mheiteamh, 1948.
|
| |
ARNA THABHAIRT faio mo Shéala Oifigiúil, an 13 ú lá seo de Bhealtaine, 1948.
|
| |
(Sinithe) SEÁN MAC EOIN.
|
| |
Aire Dlí agus Cirt.
|
| |
AN SCEIDEAL.
|
| | |
An Téarma
|
An focal nó na focail is iontamhail dó
|
|
(1)
|
(2)
|
|
Abduct, I
|
Fuadaím
|
|
Abduction
|
Fuadach
|
|
Abortion
|
Ginmhilleadh
|
|
attempt to procure an abortion
|
iarracht ar ghinmhilleadh a
|
|
|
thabhairt chun críche
|
|
Accessory
|
Cúlpháirtí
|
|
accessory before the fact
|
cúlpháirtí roimh an ngníomh
|
|
accessory after the fact
|
cúlpháirtí i ndiaidh an ghnímh
|
|
Accidental
|
Tionóisceach
|
|
Accidentally
|
Go toinóisceach
|
|
Accomplice
|
Comhchoiri (g. id., f.)
|
|
Accuse, I
|
Cúisím
|
|
Accusation
|
Cúiseamh (g. -simh, f.)
|
|
Accused (n.)
|
Cúisí (g. id., f.)
|
|
Accused (adj.)
|
Cúisithe
|
|
Acquit, I
|
Éigiontaím
|
|
Acquittal
|
Éigiontú
|
|
Aid and abet, I
|
Cabhraím agus neartaím le
|
|
Arraign, I
|
Díotchúisím
|
|
Arraignment
|
Díotchúiseamh
|
|
Arrest, I
|
Gabhaim
|
|
Arrest (n.)
|
Gabháil
|
|
Arson
|
Coirloscadh
|
|
Assault, I
|
Ionsím
|
|
Assault (n.)
|
Ionsaí
|
|
aggravated assault
|
tromionsaí
|
|
assault and battery
|
ionsaí agus slacairt
|
|
common assault
|
mionionsaf
|
|
indecent assault
|
ionsaí mígheanasach
|
|
Assembly, unlawful
|
Tionól neamhdhleathach
|
|
|
|
|
Bail, I
|
Bannaím
|
|
Bail (n.)
|
Bannaí
|
|
continuing bail
|
bannaí leanúnacha
|
|
I go bail for
|
téim faoi bhannaf ar
|
|
I put under bail
|
cuirim faoi bhannaí
|
|
on bail
|
faoi bhannaí
|
|
Bigamy
|
Déphósadh
|
|
Bill of indictment
|
Bille díotála
|
|
Bind over, I
|
Cuirim bannaí ar
|
|
Bind to the peace, I
|
Cuirim bannaí síochána ar
|
|
Blackmail, I
|
Dubhmhálaim
|
|
Blackmail (n.)
|
Dubhmhál (g. -áil, f.)
|
|
Blasphemy
|
Diamhasla
|
|
Blasphemous
|
Diamhaslach
|
|
Bodily harm, actual
|
Díobháil choirp
|
|
Bodily harm, grievous
|
Mórdhíobháil choirp
|
|
Borstal
|
Borstal (g. -ail, f.)
|
|
Breaking and entry
|
Briseadh agus iontráil
|
|
Bribe, I
|
Breabaim
|
|
Bribe (n.)
|
Breab
|
|
Bribery
|
Breabaireacht
|
|
Brothel
|
Drúthlann
|
|
Burglar
|
Buirgléir (g. -éara, f.)
|
|
Burglary
|
Buirgléireacht
|
|
|
|
|
Capital offence
|
Cion báis
|
|
Capital punishment
|
Pionós báis
|
|
Carnal knowledge, unlawful
|
Fios collaí neamhdhleathach
|
|
| |
|
| |
AN SCEIDEAL—ar lean.
|
| | |
An Téarma
|
An focal nó na focail is iontamhail dó
|
|
(1)
|
(2)
|
|
Caution, I
|
Bheirim rabhadh do
|
|
* Caution (n.)
|
Rabhadh
|
|
Charge, I (with a crime, etc.)
|
Cúisím
|
|
Charge (n.) (i.e., criminal)
|
Cúiseamh (g. -simh, f.)
|
|
charge sheet
|
duilleog na gcúiseamh
|
|
Claim of right
|
Éileamh de cheart
|
|
Coerce, I
|
Comhéiním
|
|
Coercion
|
Comhéigním
|
|
Commit (to prison), I
|
Comhéigean
|
|
Committal (to prison)
|
Cimím
|
|
Common purpose or design
|
Cimiú
|
|
Complain, I
|
Comhchuspóir nó comhrún
|
|
Complainant
|
Gearánaim
|
|
Complaint
|
Gearánach
|
|
Compound a felony, I
|
Gearán
|
|
Concealment of birth
|
Imshocraím feileontacht
|
|
Confess, I
|
Ceilt bhreithe
|
|
Confession
|
Admhaím
|
|
Conspire, I
|
Admháil
|
|
Conspiracy
|
Comhcheilgim
|
|
Conspirator
|
Comhcheilg
|
|
Constructive possession
|
Comhchealgaire
|
|
Constructive presence of, in the
|
Seilbh inchiallaithe
|
|
Constructive taking
|
I láthair . . . go hinchiallaithe
|
|
* Conversion
|
Comhshó (g. id., f.)
|
|
fraudulent conversion
|
comhshó calaoiseach
|
|
Convert to my own use, I
|
Comhshóim chun m'úsáide féin
|
|
Convict, I
|
Ciontaím
|
|
Convict (n.)
|
Pian-tseirbhí (g. id., f.)
|
|
Conviction
|
Ciontú
|
|
Coroner
|
Cróinéir
|
|
Corroborate, I
|
Comhthacaím le
|
|
Corroboration
|
Comhthacíocht
|
|
Count, on the first, etc.
|
Ar an gcéad, etc., scór
|
|
Counterfeit, I
|
Góchumaim
|
|
Counterfeit (adj.)
|
Góchumtha
|
|
Crime
|
Coir
|
|
Criminal (n.)
|
Coirpeach
|
|
Criminal (adj.)
|
Coiriúil
|
|
Custody
|
Coimeád
|
|
I take into custody
|
glacaim i gcoimeád
|
|
|
|
|
Dangerous driving
|
Tiomáint chontúrtach
|
|
Defence
|
Cosaint
|
|
Defend, I
|
Cosnaím
|
|
Defendant
|
Cosantóir
|
|
Delinquent, juvenile
|
Óg-chiontóir
|
|
Demand money with menaces, I
|
Éilím airgead go bagarthach
|
|
Deposition
|
Teistíocht (g. -a, b.)
|
|
Detention
|
Coinneáil
|
|
Disorderly house
|
Teach aintiartha
|
|
Dock
|
Duga (g. id., f.)
|
|
Drunk
|
Ar meisce
|
|
drunk and disorderly
|
ar meisce agus mí-iomparach
|
|
Drunkenness
|
Meisce
|
|
Duress
|
Éigeantas (g. -ais, f.)
|
|
|
|
|
Embezzle, I
|
Claonchasaim
|
|
Embezzlement
|
Claonchasadh
|
|
Extort, I
|
Sracaim
|
|
| |
AN SCEIDEAL—ar lean.
|
| | |
An Téarma
|
An focal nó na focail is iontamail dó
|
|
(1)
|
(2)
|
|
Extortion
|
Sracadh (g. -ctha, f.)
|
|
Extradite, I
|
Eiseachadaim
|
|
Extradition
|
Eiseachadadh (g. -dtha, f.)
|
|
|
|
|
False pretences
|
Dúmas bréige
|
|
Falsification of accounts
|
Falsú cuntas
|
|
Falsify, I
|
Falsaím
|
|
Felon
|
Feileon (g. -oin, f.)
|
|
Felonious
|
Feileontach
|
|
Feloniously
|
Go feileontach
|
|
Felony
|
Feileontacht(g. -a, b.)
|
|
Fine, I
|
Fíneálaim
|
|
* Fine (n.)
|
Fíneáil
|
|
Forcible
|
Forneartach
|
|
Forcibly
|
Go forneartach
|
|
Forge, I
|
Brionnaím
|
|
Forgery
|
Brionnú
|
|
Fraud
|
Calaois
|
|
Fraudulent
|
Calaoiseach
|
|
Fraudulently
|
Go calaoiseach
|
|
|
|
|
Gaming-house
|
Teach cearrbhachais
|
|
Gaol
|
Príosún
|
|
Guilt
|
Ciontacht
|
|
Guilty
|
Ciontach
|
|
guilty knowledge
|
fios ciontach
|
|
|
|
|
Harbour, I
|
Tearmannaím
|
|
Hard labour
|
Daor-obair
|
|
Homicide
|
Dúnbhású
|
|
excusable homicide
|
dúnbhású inleithscéil
|
|
justifiable homicide
|
dúnbhású dlíthiúil
|
|
Housebreaking
|
Teach-bhriseadh
|
|
|
|
|
Identification parade
|
{aráid aithinte
|
|
Imprison, I
|
Príosúnaím
|
|
Imprisonment
|
Príosúntacht
|
|
imprisonment in the first division
|
príosúntacht sa chéad roinn
|
|
Incest
|
Ciorrú coil
|
|
Incite, I
|
Gríosaim
|
|
Incitement
|
Gríosadh
|
|
Incriminate, I
|
Inchoirím
|
|
Incriminating
|
Inchoiritheach
|
|
Indecency
|
Mígheanas (g. -ais, f.)
|
|
gross indecency
|
ró-mhígheanas
|
|
Indecent
|
Mígheanasach
|
|
indecent exposure
|
nochtadh mígheanasach
|
|
Indict, I
|
Díotálaim
|
|
Indictable
|
Indíotáltha
|
|
Indictment
|
Díotáil (g. -ála, b.)
|
|
Information (sworn)
|
Faisnéis
|
|
Informations, I refuse
|
Diúltaím don fhaisnéis
|
|
Innocence
|
Neamhchiontacht
|
|
Innocent
|
Neamhchointach
|
|
Inquest
|
Inchoisne (g. id., f.)
|
|
Insane, guilty but
|
Ciontach ach ina gheilt
|
|
Insanity
|
Gaeltacht
|
|
| |
AN SCEIDEAL—ar lean.
|
| | |
An Téarma
|
An focal nó na focail is iontamhail dó
|
|
(1)
|
(2)
|
|
Intent to defraud, with
|
Ar intinn calaois a dhéanamh ar
|
|
Intimidate, I
|
Imeaglaím
|
|
Intimidation
|
Imeaghí
|
|
|
|
|
Juror
|
Giúróir (g. -óra, f.)
|
|
Jury
|
Giúiré (g. id., f.)
|
|
|
|
|
Larceny
|
Goid
|
|
larceny by a bailee
|
goid ag earbaí
|
|
larceny by finding
|
goid fríotha
|
|
larceny by a trick
|
goid le cleas
|
|
petty larceny
|
mionghoid
|
|
|
|
|
Malice
|
Mailís
|
|
malice aforethought
|
mailís réamhcheaptha
|
|
Malicious
|
Mailíseach
|
|
Manslaughter
|
Dúnorgain (g. -ana, b.)
|
|
Menaces
|
Bagairtí
|
|
Misadventure
|
Míthapa (g. id., f.)
|
|
Misdemeanour
|
Oilghníomh
|
|
Misprision of treason
|
Folach tréasa
|
|
Mitigate, I
|
Maolaím
|
|
Mitigation
|
Maolú
|
|
in mitigation of
|
de mhaolú ar
|
|
Motive
|
Tucaid (g. -e, b.)
|
|
Murder, I
|
Dúnmharaím
|
|
Murder (n).
|
Dúnmharú
|
|
|
|
|
Obscene
|
Draosta
|
|
Obtain by false pretences, I
|
Gheibhim le dúmas bréige
|
|
Offence
|
Cion
|
|
summary offence
|
cion achomair
|
|
Offender
|
Ciontóir
|
|
Overt act
|
Gníomh follas
|
|
|
|
|
Penal servitude
|
Pian-tseirbhís
|
|
Perjury
|
Mionnú éithigh
|
|
Personate, I
|
Pearsanaím
|
|
Personation
|
Pearsanaíocht (g. -a, b.)
|
|
Plea
|
Pléadáil (g. -ála, b.)
|
|
Plead, I
|
Pléadálaim
|
|
I plead guilty
|
pléadálaim ciontach
|
|
Premeditated
|
Le réamhbheartú
|
|
Principal
|
Príomhaí (g. -aidh, f.)
|
|
principal in the first degree
|
príomhaí den chéad ghrád
|
|
Prison
|
Príosún
|
|
Prisoner
|
Príosúnach
|
|
Probation
|
Promhadh (g. -aidh, f.)
|
|
on probation
|
ar promhadh
|
|
probation officer
|
oifigeach promhaidh
|
|
Prosecute, I
|
Inchúisím
|
|
Prosecution
|
Inchúiseamh (g. -simh, f.)
|
|
Prosecutor
|
Inchúisitheoir
|
|
Prosecutrix
|
Baninchúisitheoir
|
|
Provocation
|
Briogadh (g. -gtha, f.)
|
|
Provoke, I
|
Briogaim
|
|
| |
AN SCEIDEAL—ar lean.
|
| | |
An Téarma
|
An focal nó na focail is iontamhail dó
|
|
(1)
|
(2)
|
|
Rape, I
|
Banéigním
|
|
Rape (n.)
|
Banéigean
|
|
Receive, I
|
Glacaim
|
|
I receive stolen property
|
glacaim maoin ghoidte
|
|
Receiver
|
Glacadóir
|
|
Reckless
|
Meargánta
|
|
Recklessness
|
Meargámtacht
|
|
Recognisance
|
Cúirt-bhanna
|
|
Resist arrest, I
|
Comhraicim in aghaidh gabhála
|
|
Restitution
|
Aiseag (g. -sig, f.)
|
|
Return for trial, I
|
Cuirim chum a thriala
|
|
Riot
|
Círéib (g. -e, b.)
|
|
Riotous
|
Círéobeacj
|
|
Riotously
|
Go círéibeach
|
|
Rob, I
|
Robálaim
|
|
Robber
|
Robálaí
|
|
Robbery
|
Robáil
|
|
|
|
|
Sacrilege
|
Sacrailéid (g. -eide, b.)
|
|
Sedition
|
Ceannairc (g. -e, b.)
|
|
Seditious
|
Ceannairceach
|
|
Self-defence
|
Féin-chosaint
|
|
Sentence, I
|
Cuirim pianbhreith ar
|
|
Sentence (n.)
|
Pianbhreith
|
|
the sentences to run concurrently
|
na pianbhreithe le rith i gcomh-
|
|
(consecutively)
|
thráth (as a chéile)
|
|
Smuggle, I
|
Smuigleálaim
|
|
Smuggler
|
Smuigléir (g. -éara, f.)
|
|
Smuggling
|
Smuigléireacht
|
|
Steal, I
|
Goidim
|
|
Suicide
|
Féinmharú
|
|
|
|
|
Theft
|
Goid
|
|
Thief
|
Gadaí
|
|
Treason
|
Tréas (g. -a, f.)
|
|
Treasonable
|
Tréasach
|
|
|
|
|
Uncorroborated
|
Gan comhthacaíocht
|
|
Unpremeditated
|
Gan réamhbheartú
|
|
Utter, I (a forgery)
|
Rithin (brionnú)
|
|
|
|
|
Verdict
|
Fíorasc (g. -aisc, f.)
|
|
Violence
|
Foréigean
|
|
Violent
|
Foréigneach
|
|
Violently
|
Le foréigean
|
|
|
|
|
Wound, I
|
Créachtnaím
|
|
Wounding
|
Créachtnú
|
|
| |
NODA GRAMADAI.
|
| |
adj.=aidiacht
|
| |
b.=baininscneach
|
| |
f.=firinscneach
|
| |
g.=ginide
|
| |
id.=idem
|
| |
n.=ainmfhocal
|
